Mae llawer o ofalwyr maeth wedi dewis trosglwyddo i faethu awdurdod lleol, ar ôl dechrau gydag asiantaeth faethu breifat. Mae dewis i fod yn rhiant maeth yn benderfyniad mawr, ac mae dewis gyda phwy i faethu’n rhan fawr o’r penderfyniad Mae tri math gwahanol o wasanaeth maethu: awdurdod lleol, elusen ac asiantaeth breifat.
Fel eich gwasanaeth maethu awdurdod lleol, dydyn ni ddim yma i wneud elw, a fyddwn ni byth. Ein nod yw darparu gofal a sefydlogrwydd i’n plant lleol gan sicrhau bod gyda ni rieni maeth ymroddedig. Ein blaenoriaeth yw lles a dyfodol y plant hynny sydd wir angen ein cymorth.
Allech chi faethu gyda’ch awdurdod lleol?
Mae canfyddiadau gwahanol ynglŷn â maethu gyda’r awdurdod lleol o’i gymharu â maethu gydag asiantaeth annibynnol. Roedd Amanda ac Andrew arfer maethu drwy asiantaeth cyn iddyn nhw benderfynu newid i Faethu Cymru Rhondda Cynon Taf. Isod cewch weld eu 5 rheswm dros wneud hynny:
- Sylweddoli ar y gwahaniaethau sydd rhwng asiantaethau maethu
- Cyfnodau hir heb blant i faethu
- Gwell hyblygrwydd wrth faethu gyda’r awdurdod lleol
- Y cymorth a’r gwobrau o faethu
- Dydyn ni ddim yn difaru maethu gyda’r awdurdod lleol
1 sylweddoli’r gwahaniaeth rhwng asiantaethau maethu
“Clywais hysbyseb ar y radio yn 2009 am faethu gydag asiantaeth faethu. Aethon ni ati i gofrestru am becyn gwybodaeth, ond flwyddyn yn ddiweddarach fe wnaethon ni benderfynu bod yr amser yn iawn a chymeron ni’r cam tuag at faethu.
Doeddwn i ddim yn effro i’r gwahaniaethau rhwng maethu gydag awdurdod lleol neu gydag asiantaeth, felly ar yr adeg yna nes i benderfynu maethu gydag asiantaeth.
Ar y dechrau roedd nifer o bethau doedden ni ddim wedi sylwi arnyn nhw. Dydy’r asiantaeth breifat ddim yn paru plant gyda theuluoedd yr un mor dda. Yn y bon, cyfrifoldeb yr awdurdod lleol ydy’r plant yma.
Mae’r asiantaethau preifat yn derbyn y plant doedd yr awdurdod lleol ddim yn gallu eu lleoli gyda theuluoedd. Rydw i nawr yn gwybod doedd dim byd yn bod gyda’r plant yna, ond doedd dim teuluoedd maeth wedi’u cofrestru â’r Cyngor i gwrdd ag anghenion y plant hynny ar yr adeg honno. Rhywbeth arall doedden ni ddim yn gwybod amdano ar y pryd oedd y siawns o blant yn symud tu allan i’w hardal leol os oedden nhw’n cael eu maethu trwy asiantaeth breifat.”
Mae’n bwysig ymchwilio i’r gwahaniaethau rhwng gwasanaethau maethu gydag awdurdod lleol, asiantaethau annibynnol ac elusennau. Mae maethu yn ymrwymiad mawr sy’n gallu newid eich ffordd o fyw yn fawr. Mae’n werth siarad â phobl sydd wedi maethu o’r blaen, gwneud ymchwil ar wefannau, neu gysylltu â ni er mwyn siarad am eich opsiynau.
2 roedd cyfnodau hir gyda ni heb blant i faethu pan oedden ni’n maethu gyda’r asiantaeth breifat
“Cawson ni ein derbyn i fod yn rhieni maeth ym mis Mehefin 2011 ac felly fe wnes i roi’r gorau i’m ngwaith fel Rheolwr Swyddfa gyda chwmni yswiriant. Fe wnaethon ni aros 6 wythnos am ein plentyn maeth cyntaf…. a chawson ni dripledi 6 wythnos oed!
Fel gallwch chi ei ddychmygu, roedd hyn yn her fawr i ni fel rhieni maeth am y tro cyntaf, ond roedden ni wrth ein boddau ac roedd llawer o gymorth ar gael i ni gan ein teuluoedd a’n ffrindiau. Serch hyn, ar ôl y tripledi, fe wnaethon ni aros 9 mis cyn cael y cyfle i ofalu am blant eraill.”
Fel soniodd Amanda, cyfrifoldeb yr awdurdod lleol ydy plant mewn gofal felly mae gyda nhw gyfrifoldeb cyfreithiol dros y plant yma. Yn yr achos cyntaf, rydyn ni’n edrych i baru* plant â rhieni maeth sydd wedi’u cadarnhau o fewn awdurdod lleol y plant. (*mae ein carfan yn asesu anghenion y plant a’u ‘paru’ nhw gyda’r teuluoedd maeth mwyaf addas, er mwyn lleihau achosion o ddeilliannau negyddol).
Pan does dim modd i ni baru plant gyda theuluoedd maeth mewnol, rydyn ni’n gofyn a oes rhieni maeth sy’n fwy addas gydag asiantaethau maethu preifat. Mae hyn yn golygu efallai bydd rhieni maeth sy’n maethu trwy asiantaethau preifat yn aros yn hirach rhwng gofalu am blant gwahanol. Beth am drosglwyddo i faethu awdurdod lleol i gwtogi ar yr amser hwnnw ‘rhwng’?
“Gyda’r asiantaeth, roeddwn i’n teimlo ein bod ni’n aros yn rhy hir rhwng cael plant i ofalu amdanyn nhw. Nes ymlaen yn y broses, fe wnaethon ni sylweddoli ein bod ni’n maethu plant nad oedd yr awdurdod lleol yn gallu eu paru gyda theuluoedd addas. Yn sgil cyfnodau hir heb blentyn, fe benderfynon ni roi’r gorau i faethu gydag asiantaeth a gwneud cais yn uniongyrchol gyda’n hawdurdod lleol.”
Ar ôl bod gyda’r asiantaeth am ddwy flynedd, dim ond gofalu am blant am gyfnodau byr a chynnig gofal maeth seibiant roedd yr asiantaeth yn eu cynnig i ni. Ers maethu gyda Maethu Cymru Rhondda Cynon Taf, rydyn ni wedi cael ein siomi ar yr ochr orau – rydyn ni wedi maethu 53 o blant drwy leoliadau brys, seibiannau byr ac arosiadau tymor byr. Dydyn ni byth yn cael ein gadael am gyfnod hir o amser heb blentyn i ofalu amdano, ac rydyn ni wrth ein boddau â hynny!”
3 gwell hyblygrwydd wrth faethu gyda’r awdurdod lleol
“Fe gysyllton ni â Chyngor Rhondda Cynon Taf a wir i chi, roedden nhw’n wych. Roedd cyfle i siarad am ystod oedran y plant roedden ni’n teimlo’n hyderus i ofalu amdanyn nhw (oherwydd oedran plant ein hunain) a dywedon nhw ‘byddwn ni’n gwrando ar eich barn chi’ – a rhaid i mi ddweud maen nhw wedi cadw at eu gair.
Maen nhw wedi gwrando arnom ni ac roedd yn glir eu bod nhw eisiau gweithio gyda ni i sicrhau’r deilliannau gorau. Roedd mwyafrif y plant roedden ni wedi gofalu amdanyn nhw’n flaenorol gyda’r asiantaeth yn blant dan ofal Rhondda Cynon Taf, felly roeddwn i’n rhagweld y bydden ni’n brysur!”
Mae yna nifer fawr o blant sydd angen cartref cariadus. Nid mater o allu ‘dewis’ plant yw hyn, ond mae modd siarad yn fwy agored am eich dewisiadau yn seiliedig ar ddeinameg presennol eich teulu.
Yn aml, byddwn ni’n argymell maethu plant sy’n iau na’r plant eraill sydd yn y cartref. Serch hyn, rydyn ni bob tro yn agored i drafod pob opsiwn gyda chi.
Mae’n werth i chi feddwl am y gwahanol fathau o faethu mae modd i chi eu cynnig. Oes modd i chi gynnig seibiannau rheolaidd i deuluoedd maeth eraill? Ydych chi ar gael i gynnig gofal brys? Fyddai’n well gyda chi faethu am gyfnodau hir dymor? Ewch i’n tudalen ‘mathau o faethu’ am ragor o wybodaeth.
Fel rheol, does dim rhaid i rieni maeth roi’r gorau i’w swyddi bob tro er mwyn maethu. Mae’n bosibl maethu a gweithio amser llawn, ond efallai y bydd angen rhywfaint o feddwl a chynllunio ychwanegol. Gallai olygu y bydd angen cymorth ychwanegol gan deulu a ffrindiau arnoch chi wrth i chi ymgymryd â’r rôl o fod yn rhiant maeth. Neu, mae modd i chi ddewis maethu’n rhan-amser neu gynnig seibiannau byr. Mae Maethu Cymru Sir Fynwy wedi ysgrifennu blog defnyddiol yn ymwneud â maethu a pharhau i weithio.
4 y cymorth a’r gwobrau o faethu
“Roedd y broses drosglwyddo yn hawdd ac yn weddol gyflym.
10 mlynedd yn ôl, efallai, rydw i’n credu roedd cyfraddau cyflog asiantaethau ychydig yn uwch na’r awdurdod lleol. Ond, erbyn hyn rydw i’n meddwl bod yr hyn y mae awdurdodau lleol yn ei gynnig llawer yn well, e.e. cynnydd mewn cyflog, taliadau cadw, cardiau hamdden, cardiau gostyngiadau ac ati. Mae’n teimlo fel eu bod nhw wedi dal i fyny â’r hyn sydd gan asiantaethau i’w gynnig.
Rydyn ni bob amser yn teimlo bod y cymorth sydd ei angen arnom yno os oes angen, 24 awr y dydd.”
Mae gyda ni lawer o deuluoedd maeth sydd ag amgylchiadau gwahanol, ond mae cefnogaeth ar gael iddyn nhw i gyd. Dydych chi ddim ar eich pen eich hun. Rydyn ni’n hyrwyddo ymagwedd tîm a byddwch chi’n gweithio gyda gweithwyr cymdeithasol ymroddedig, athrawon, therapyddion ac, wrth gwrs, eich teulu a’ch ffrindiau eich hun.
5 dydyn ni ddim yn difaru trosglwyddo o’r asiantaeth breifat
“Trosglwyddo i Faethu Cymru Rhondda Cynon Taf oedd y dewis gorau i ni. Rydyn ni wedi maethu gyda Rhondda Cynon Taf am 9 mlynedd a bydden ni’ argymell maethu gyda Rhondda Cynon Taf.”
Maethu Cymru Rhondda Cynon Taf wants to encourage more people to become foster parents and/or transfer to fostering with the local authority. Mae’n golygu y gall mwy o blant aros yn eu hardal leol, gyda’r garfan o bobl sy’n rhoi cymorth i gyd wedi’u lleoli yn yr un swyddfa ac felly bydd gwell buddsoddiad mewn gwasanaethau cymorth.
Efallai eich bod chi â syniad yn eich pen o bwy sy’n gallu maethu – ond mewn gwirionedd, mae gan unrhyw un sydd â digon o le yn eu calonnau i gynnig gofal a chariad i blant y potensial i ymuno â ni. Mae’n hollbwysig bod gyda ni rieni maeth amrywiol, sydd â chefndiroedd, profiadau a straeon amrywiol. Rydyn ni’n dathlu popeth sy’n eich gwneud chi’n unigryw. Yn gyfnewid am hynny, rydyn ni’n cynnig yr arbenigedd lleol, cymorth ariannol a’r hyfforddiant sydd eu hangen arnoch chi i gefnogi plentyn neu berson ifanc. Byddwch chi’n gweithio gyda charfan o bobl ymroddedig a brwdfrydig, sydd oll yn gweithio gyda’i gilydd i adeiladu dyfodol disglair i blant lleol.
Ymunwch â ni i wneud gwahaniaeth, maethwch gyda’ch awdurdod lleol
Os hoffech drosglwyddo i faethu awdurdod lleol, neu os hoffech wybod mwy am faethu yn RhCT, cysylltwch â ni yma.
I bobl sy’n byw y tu allan i Rondda Cynon Taf, am ragor o wybodaeth neu i ddod o hyd i wasanaeth maethu yn eich awdurdod lleol, ewch i https://maethucymru.llyw.cymru/.
